در بیمارانی که تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته اند هنگام خروج از بیهوشی عوارضی نظیر سرفه، زور زدن و لارنگواسپاسم به علت وجود لوله تراشه ایجاد میشود. در این مطالعه بهبود گستر به مقایسه تاثیر تزریق لیدوکایین %2 و بوپیواکایین 0.25% در داخل كاف لوله تراشه که هر کدام از این دو در کاهش سرفه، زور زدن و لارنگواسپاسم بعد از بیهوشی نقش دارند را پرداخته است.
روش رایجی که وجود دارد برای مقایسه تاثیر تزریق لیدوکایین و بوپیواکایین، این است که جهت برقراری راه هوایی حین جراحی همراه با بیهوشی عمومی از لوله گذاری داخل تراشه استفاده شود اما هنگامی که بیمار از بیهوشی عمومی خارج میشود لوله تراشه با تحریک مسیر باعث ایجاد واکنشهایی نظیر سرفه، زور زدن و انقباض حنجره میگردد که این عوارض ممکن است به سمت افزایش فشار داخل جمجمه و ایسکمی عضله قلب نیز پیش رود.
همچنین تنظیم فشار کاف لوله تراشه بسیار مهم است و اگر کم و یا زیاد شود عوارضی را به دنبال دارد،شرکت دانش بنیان بهبود گستر با طراحی دستگاه کنترل کننده فشار کاف لوله تراشه این معضل را برطرف نموده است.
به منظور جلوگیری یا کاهش عوارض مذکور شیوه هایی نظیر استفاده از لیدوکائین داخل وریدی یا به صورت موضعی (مایع اسپری) یا داخل کاف لوله تراشه به کار رفته است. لیدوکائین داخل کاف لوله تراشه میتواند با انتشار از غشای کاف ایجاد بی حسی نموده و عوارض مذکور را کاهش دهد. البته این وضعیت به عواملی مثل جنس لوله تراشه و طول مدت جراحی بستگی دارد.
عواملی نظیر گرم کردن یا قلیایی کردن لیدوکایین باعث نفوذ لیدوکایین بیشتری از جدار کاف میشود. در مطالعه ای که توسط Fagan و همکارانش انجام شده است، کاهش سرفه طی 48 دقیقه اول بعد از خارج نمودن لوله تراشه هایی که کاف آنها با لیدوکائین پر شده بود گزارش شده است. این نکته در مطالعه ای که توسط لوزانو و همکارانش انجام شده است نیز اثبات شده است.
در مورد استفاده از بوپیواکایین0.25% داخل کاف لوله تراشه تاکنون مطالعه خاصی صورت نگرفته است. اساس این مطالعه بر این مطلب استوار است که با توجه به قدرت بالای بوپیواکایین و طول اثر طولانیتر این دارو نسبت به لیدوکایین انتظار میرود که تأثیر دارو بر مهار واکنشهای تحریک تراشه هنگام خروج از بیهوشی بهتر از لیدوکایین باشد.
مواد و روش ها| مقایسه تاثیر تزریق لیدوکایین
مطالعه ما از نوع کارآزمایی بالینی دوسوکور بوده که بر روی95 بیمار در بیمارستان زکریای تبریز انجام شده است. معیار های ورود شامل بیماران کاندید برای جراحیهای شکمی در محدوده سنی 60-18 ساله و با ASA کلاس 1و 2 بود و معیارهای خروج نیز شامل افراد معتاد سیگاری بودن بیمارانی که عفونت راه هوایی یا سابقه جراحی راه هوایی داشتند مبتلایان آسم و کسانی که ریسک افزایش فشار داخل جمجمه و فشار داخل چشمی داشتند.
سایر بیماران بدون در نظر گرفتن جنس و به صورت تصادفی در دو گروه 49 نفره و 46 نفره به ترتیب بر اساس دو داروی لیدوکایین و بوپیواکایین تقسیم بندی شدند. از کلیه بیماران رضایت نامه کتبی در مورد اجرای طرح اخذ گردیده بود. روز عمل کلیه بیماران پس از پره اکسیژناسیون با اکسیژن 100% به روش TIVA با میدازولام 3 mg/kg و رمی فنتانیل 1 ug/kg و سپس آتراکوریم 0/15 mg/kg بیهوش گردیده و سپس جهت نگهداری بیهوشی تحت انفوزیون پروپوفل 100 ug/kg و رمی فنتانیل 0/05 ug/kg/min قرار گرفتند.
از لوله تراشه شماره 7.5 -7 برای خانمها و شماره 8.5-8برای آقایان استفاده گردید. در یک گروه کاف لوله تراشه با 5 سیسی محلول لیدوکائین 2 درصد و در گروه دیگر با 5 سیسی بوپیواکایین0.25 درصد پر شد به نحوی که هیچ نشت هوایی از اطراف کاف در فشار 20 سانتی متر آب قابل شنود نبود (5 سیسی دارو داخل کاف). تمامی لوله ها ساخت کارخانه سوپا بود. تزریق داروها توسط فردی خارج از مطالعه انجام شد که از محتوی سرنگها بی اطلاع بود.
روند بیهوشی طی جراحی برای بیماران انجام و پس از جراحی، با توجه به معیارهای انجام فعالیت تنفسی خودبه خودی و اطاعت از دستورات گفتاری لوله تراشه بیماران خارج گردید. علایم تحت مطالعه(سرفه، زور زدن، لارنگواسپاسم و طول مدت جراحی) توسط متخصص بیهوشی که از محتوی کاف لوله ها بی اطلاع بود بررسی و ثبت گردید نتایج حاصله با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس 16تحت آزمون مجذور کای و سطح معنی داری 0.05 >P قرار گرفت.
یافته ها| مقایسه تاثیر تزریق لیدوکایین
بررسی های ما نشان داد که از میان 49 بیمار که کاف لوله تراشه آنها با لیدوکائین 2 پر شده بود تعداد 6 بیمار (12.2%) عارضه سرفه را نشان دادند. این رقم در مورد بوپیواکایین 5 نفر بود (%10.9) عارضه زور زدن نیز در 5 نفر از گروه لیدوکائین (10.2) دیده شد و 5 نفر از گروه بوپیواکایین نیز این عارضه را نشان دادند (10.9%). از نظر بروز عارضه لارنگواسپاسم در گروه لیدوکایین 3 مورد (%6.1) و در گروه بوپیواکایین 2 مورد (4.3%) این عارضه را نشان دادند.
میانگین طول مدت جراحی در گروه لیدوکایین 72.5 دقیقه و در گروه بوپیواکایین 74 دقیقه بود با توجه به اینکه در آزمون ما، معنی داری به صورت 0.05>P تعریف شده است، مقایسه بین این دو گروه نشان داد که تفاوت معنی داری میان استفاده از لیدوکائین و بوپیواکایین از نظر بروز سرفه، زور زدن و لارنگواسپاسم یافت نشد همچنین اختلاف میانگین طول مدت جراحی این دو گروه نیز تفاوت معنی داری نداشت خلاصه نتایج آماری در جدول 1 شرح داده شده است.
بحث| مقایسه تاثیر تزریق لیدوکایین
در خصوص استفاده از لیدوکایین داخل وریدی و تأثیر آن در کاهش سرفه بعد از عمل تحقیقات متعددی انجام شده است. همچنین مزیت استفاده از لیدوکائین به جای هوا یا سالین در داخل کاف لوله تراشه در مطالعات متعددی به اثبات رسیده است. کاهش هـر چه بیشتر عوارض هنگام خارج کردن لوله تراشه به منظور پیشگیری از عوارض خطرناک تری نظیر ایسکمی میوکارد و افزایش فشار چشمی و فشار داخل جمجمه ای امری بدیهی است و در این راستا روشهای متعددی به کار رفته است.
استفاده از شیوه هایی که از جنبه های گوناگون دارای مزیت باشند و حداقل عوارض جانبی را بروز دهند محققان را بر آن داشته تا مطالعات وسیعی در این زمینه انجام دهند. همانگونه که قبلاً نیز اشاره شد، تاکنون مطالعه ای در مورد استفاده از بوپیواکایین داخل کاف جهت کاهش رفلکس های مربوط به خارج کردن لوله تراشه انجام نشده است. با توجه به قدرت اثر و طول اثر بیشتر بوپیواکایین نسبت به لیدوکائین انتظار میرفت که تأثیر این دارو بر کاهش رفلکسهای مور مطالعه ما بیش از لیدوکایین باشد ولی نتیجه این مطالعه باعث رد شدن این فرضیه گردید.
نتیجه گیری|مقایسه تاثیر تزریق لیدوکایین
ما در بررسی خود که به این نتیجه رسیدیم که استفاده از بوپیواکایین 0.25 درصد تفاوت معنی داری نسبت به لیدوکائین 2 در کاهش عوارضی مانند سرفه زور زدن و لارنگواسپاسم ندارد، همچنین با در نظر گرفتن اینکه در صورت پارگی کاف لوله تراشه که عارضه احتمالی هر لوله گذاری است امکان قرار گرفتن بیمار در معرض مسمومیت دارویی وجود دارد توجه به این نکته اهمیت بیشتری پیدا میکند و توصیه میگردد برای کاهش احتمال خطر در موارد پارگی كاف لوله از لیدوکایین داخل تراشه استفاده گردد.
سوالات متداول
- روش انجام پژوهش (مقایسه تاثیر تزریق لیدوکایین) ذکر شده به چه صورت است؟ به روش کارآزمایی بالینی این پژوهش انجام شده است. در این پژوهش افرادی انتخاب شده اند که در محدوده سنی 60 – 18 قرار دارند، این افراد در دو دسته قرار گرفته اند. افرادی هم به صورت رندوم در دو گروه قرار گرفته اند که به جنسیت آنها هم توجه نشده است. از دو لوله تراشه مختلف برای خانم ها و آقایان استفاده شده است و مواد برای انجام پژوهش تزریق شده است و در نهایت نتایج مورد بررسی قرار گرفته است.
- در انجام پژوهش ( مقایسه تاثیر تزریق لیدوکایین) چه نتایجی حاصل شده است؟ نتایج پژوهش مقایسه تاثیر تزریق لیدوکایین نشان می‌دهد که تفاوت معنی داری میان استفاده از لیدوکائین و بوپیواکایین از نظر بروز سرفه، زور زدن و لارنگواسپاسم وجود ندارد، همچنین اختلاف میانگین طول مدت جراحی این دو گروه نیز تفاوت معنی داری نداشت.
- برای کاهش احتمال خطر در موارد پارگی كاف لوله تراشه بهتر است که از چه ماده ای در داخل کاف لوله تراشه استفاده شود؟ لیدوکایین
